Çocuk Kitabı Yazmak İsteyenler İçin Kısa Okuma Listesi

Oldu ki çocuk kitapları yazmak istiyorsunuz ve kitaplarınızı öncelikle çocuklar sevsin istiyorsunuz. Neden bu son cümleyi kurdum? Çünkü modern zamanlarda çocuk kitaplarını “satmanın” yolu ebeveynlerden ve öğretmenlerden geçiyor. Onların değerlerine uymuyorsa çekip alıveriyorlar çocukların elinden kitapları. Oysa çocukların dünyası başka. Öznel bir değerlendirme olarak çocukların, büyüklerden farklı olarak gerçeği pür algıladıklarını, bunu reddettiklerini ve her şeyi yapabildikleri bir dünyaya gittiklerini söylemek istiyoruz. Olabilirliklerin değil olasılıkların dünyalarına! İşte bu bakış açısından aşağıdaki yazarların okunmasının çocuklar için yazarken kalemi ve hikâyeyi güçlendireceğini söylüyoruz. Tercih sizin!

Son söz: Biz yerimizin el verdiğince ve beslendiğimiz damarları aktarmaya çalıştık. Listeyi hazırlarken yarattığı karakterler kendilerine sunulan dünyadan başka dünyalar olabileceğini düşünenlerden olanları seçtik. Liste dışında kalan tüm ustalara selam olsun…

Roald Dahl

Çocuklardan yana olduğu kesin, büyüklerden de pek haz etmiyor. Büyüklerin çoğu çocukları anlamıyor, onları kendi küçük ve haşin dünyalarına sıkıştırmak istiyorlar.  Kitapları okuyunca Roald Dahl’ın hiç büyümediğini ve çocukluğunu cebinde taşıdığını düşüneceksiniz. Yetişkin olduğunda hiç çocuk olmamış gibi davrananlara özellikle tavsiye edilir. Öyküleri, kullandığı dil ile yeni bir dünya açacaktır önünüzde. Charlie’nin Çikolata Fabrikası en bilinen kitabı elbette ama Mathilda ve Dünya Şampiyonu Danny eserlerinde çocuk dünyasını daha iyi anlayacaksınız.

Jules Verne

Geleceği gören yazar, bir tür bilim kurgu kâhini olarak nitelendirilen yazarımız elbette çocuklar için yazacağım diye yola çıkmadı.  O yazmak istiyordu, babası hukuk okusun. Sonunda kendi kaderiyle baş başa kaldı ve ilk kitabı Balonla Beş hafta’yı çıkardı. Bunu “Dünyanın Merkezine Seyahat” izledi. Birçok bilim dalında inceleme ve okumalar yapan Jules Verne, kitaplarında yepyeni araçlar, makineler icat etti. Yıllar sonra o icatlar üretildiklerinde Verne’in anısına onun koyduğu isimler seçildi. Kitapları 300 civarında filme konu oldu.  Yaratıcılığı bir yazarın dünyasından öte bir bilim adamının vizyonuna erişti. Eserleri, çocukların, gençlerin ve içindeki enerjiyi öldürmeyenlerin başucu kitapları arasında yer aldı.

Enid Blyton

75 yıldır çocuk kitaplarının kraliçesi olarak tanımlanıyor. Her dönemin çocuklarına kendini sevdirmeyi başarıyor. Laf aramızda kitaplarını okursanız bazı Türk çocuk kitabı yazarına da esin kaynağı olduğunu göreceksiniz. Hayatı boyunca 700’den fazla kitap yazmış yazarın 399 kitabı çeşitli dillere çevrilmiş. Dilimize Afacan Beşler diye çevrilen The Famous Five serisi yirmi bir kitaba ulaşmış. Julian, Dick ve Anne ve köpekleri Timothy milyonlarca çocuğun gönlüne taht kurmuş. Kitaplarında çocukların dünyalarına erişmeyi başarmış. Kırmızı Damlı Ev kitabının bu sayfanın kalem tutan kişisinin çocukluğunu ağlayarak geçirmesine neden olduğunu da ekleyelim.

José Mauro de Vasconcelos

Şeker Portakalı, Güneşi Uyandıralım, Delifişek ile Zeze’nin maceraları yürekleri dağlaya dağlaya sattı. Yazarın hayat hikâyesi ise Zeze’den beter. İyi yazar olmanın yolu sıkı bir kötü hayat geçirmekten geçiyor diye düşündürüyor. Eserleri her ne kadar acıların geçtiği yolları gösterse ve yoğun duygusallık içerse de hep bir umut barındırıyor. Elbette o da çocuklar için yazmak için yola çıkmamış ama eserlerinin kahramanları gereği çocuklarla yolları kesişmiş. Dünyaya karşı bir farkındalık ve duyarlılık geliştirmek isteyen yazar adaylarına öneririz.

Astrid Lindgren

Pippi Longstocking ya da bizde bilinen adıyla Pippi Uzunçorap serisinin yazarıdır. Pippi yandan örgülü kızıl saçları ve uzun çoraplarıyla bizim bildiğimiz kız çocuklarından değildir. Gözüpektir, her yere gidebilir. Bağımsızdır, kendi kararlarını kendisi verir. Olağandışıdır, yatağa ters yatar. Hem naziktir, hem de biraz cadaloz. Yetişkin hegomanyasına karşı başkaldırmıştır. Bu nedenle birçok eleştirmen tarafından ciddi olumsuz yorumlar aldığı da olmuştur. Ama yetişkinler yetişkin gibi düşünürler değil mi? Bu arada Pippi’nin feminist bir çizgide olduğunu ve kızların “kız gibi” davranmak zorunda olmadığını düşündüğünü de ekleyelim.

Michael Ende

Bize sevgiyi, arkadaşlığı, dostluğu naif bir dille öğreten sevgili kızımız Momo’nun ve bir kitapçıda bulduğu “Bitmeyecek Öykü” isimli kitabın içine girip Fantazya’yı kurtaran Bastian karakterlerinin yaratıcısıdır. Kitapları kırkdan fazla dile çevrilmiştir. Eserleri her dönemin kitapları arasına girmeyi başarmıştır. Onun kendi deyimiyle kitapları çocuklar için değildir sadece her yaş grubu içindir. Sadece karakterleri çocuktur. Ve çocuklar her şeyin düşüncede olduğunu, kendi içimizdeki sesi dinleyerek her şeyi yapabileceğimizi ve değiştirebileceğimizi bilirler.